ພາສາລາວ ເພື່ອຄົນລາວ ( ຄໍລຳ ບັນຫາຈານແຍ່ )

ໂດຍ : ວິເສດ ສະແຫວງສຶກສາ

     ພົບກັນໃນວັນນີ້ມີຫລາຍເລື່ອງຫລາຍແນວຢາກຊິໄດ້ແຍ່ ຂໍເພື່ອນມາຮ່ວມແກ້ ໄຂຂໍ້ຕໍ່ກອນແດ່ທ້ອນ. ເລື່ອງທີ່ຂໍຕັ້ງຂຶ້ນ ເປັນຈຸດແຍ່ປະຈຳວັນນີ້ ໄດ້ແກ່ບັນຫາການແປ ພາສາລາວຈາກພາສາຕ່າງປະເທດທີ່ຟັງແລ້ວຂັດຫູ, ມີກິ່ນອາຍຊອດກະຈາບໍ່ເປັນພາ ສາລາວເຕັມຮ້ອຍ ແລະ ບາງຄັ້ງຜິດພ້ຽນຈາກເນື້ອໃນ.

     ຫລາຍຄົນ, ຜູ້ທີ່ຟັກໄຝ່ໃນພາສາອາດຈະເຄີຍສັງເກດເຫັນວ່າມີບາງປະໂຫຍກ ພາ ສາລາວທີ່ແປໂດຍກົງມາຈາກພາສາຕ່າງ ປະເທດນັ້ນ ຟັງແລ້ວຂັດຫູ ຍ້ອນແປແບບ ຕາມໂຕໂພດ ບໍ່ຄຳນຶງເຖິງ ເນື້ອໃນ ແລະ ຈຸດພິເສດຂອງພາ ສາລາວເຊັ່ນ: ຄຳວ່າ: “ວັນນ້ຳ ໂລກ”, “ວັນລ້າງມືໂລກ”, “ວັນ ຫ້ອງນ້ຳໂລກ” ເຊິ່ງແປໂດຍກົງ ມາຈາກພາສາ ອັງກິດທີ່ວ່າ: World Water Day, World Hand-Washing Day, World Toilet Day. ຄຳວ່າ: “ວັນນ້ຳ ໂລກ ນັ້ນ” ຖ້າບໍ່ອະທິບາຍຄັກໆ ບາງຄົນກໍອາດ ຈະຄິດວ່າມັນເປັນວັນສຳລັບ “ນ້ຳໂລກ” ບໍ່ແມ່ນ້ຳລາວ, ນ້ຳຫ້ວຍ, ນ້ຳເຊ. ແຕ່ໃນ ຕົວຈິງແລ້ວ, ວັນນ້ຳໂລກ ແມ່ນວັນທີ່ອົງການ ສປຊ ປະກາດໃຫ້ ເປັນວັນທີ່ທົ່ວໂລກຕ້ອງຄຳນຶງ ເຖິງບັນຫານ້ຳທີ່ໂລກພວມປະ ສົບ ຢູ່ເຊັ່ນ: ການຂາດເຂີນນ້ຳສະອາດສຳລັບ ບໍລິໂພກ, ນ້ຳສຳລັບກະສິກຳ ແລະ ອື່ນໆ, ວັນລ້າງມືໂລກແມ່ນວັນສາກົນໜຶ່ງ ທີ່ປຸກລະດົມໃຫ້ວົງຄະນາຍາດເອົາໃຈ ໃສ່ລ້າງມື ໃຫ້ສະອາດກ່ອນຮັບປະທານອາຫານ ຫລື ຕ້ອງຮັກສາມືໃຫ້ສະອາດ,

ວັນຫ້ອງນ້ຳໂລກເຊິ່ງກົງກັບວັນທີ 19 ຂອງ ເດືອນພະ ຈິກທຸກໆປີນັ້ນ ແມ່ນວັນ ທີ່ອົງການ ສປຊ ກຳນົດຂຶ້ນ ເພື່ອ ໃຫ້ທົ່ວ ໂລກຄຳນຶງເຖິງຄວາມສຳ ຄັນຂອງຫ້ອງນ້ຳ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຄົນ ເຮົາໄປຖ່າຍຊະຊາຍ ອັນຈະກໍ່ໃຫ້ເກີດມີພະຍາດບາດເຍົາ. ອີງໃສ່ ຈິດໃຈເນື້ອໃນທີ່ວ່າມານັ້ນ, ຈານ ແຍ່ວ່າບໍ່ຄວນຈະແປວ່າ: ວັນນ້ຳໂລກ, ວັນລ້າງມືໂລກ, ວັນຫ້ອງນ້ຳໂລກ. ແຕ່ຈະ ແປແນວ ໃດຈຶ່ງ ຈະໄດ້ເນື້ອໃນແທ້ນັ້ນ ຄວນຢັ່ງ ຫາງສຽງທົ່ວສັງຄົມ, ຄວນຂໍຄຳ ແນະນຳຈາກນັກປາດອາຈານ ດ້ານພາສາຫາກບໍ່ແມ່ນ  ແປຕາມ ໂຕເຊັ່ນ: ວັນນ້ຳໂລກ (World Water Day) ເພາະຟັງແລ້ວສິ ເຂີນໆ. ການແປເປັນພາສາລາວ ໃຫ້ໄດ້ເນື້ອໃນແທ້ ນັ້ນອາດຈະຍາວແດ່ແຕ່ກໍຢ່າເຊັ່ນ: ແທນທີ່ຈະ ແປວ່າ: “ວັນນ້ຳໂລກ” ເຮົາອາດ ແປວ່າ: “ວັນສາກົນເພື່ອປົກປັກ ຮັກສາແຫລ່ງ ນ້ຳ”, ສ່ວນ “ວັນ ຫ້ອງນ້ຳໂລກ” ແລະ “ວັນລ້າງມື ໂລກ” ກໍຄວນແປວ່າ: “ວັນສາກົນ ເພື່ອສົ່ງເສີມການບໍລິການວິດ ຖ່າຍ”, “ວັນສາກົນເພື່ອສົ່ງເສີມ ການລ້າງມື” ຄຳວ່າ: “ໂລກ” (World) ໃນພາສາອັງກິດນັ້ນ ເຮົາສາມາດປ່ຽນເປັນ “ສາກົນ” (International) ກໍໄດ້ ເພື່ອໃຫ້ ເໝາະສົມກັບຫລັກການ ພາສາລາວ ເພື່ອເຂົ້າໃຈງ່າຍ, ສ່ວນວັນ ສັນຕິພາບໂລກ (World Peace Day) ນັ້ນ ຮັກສາໄວ້ຕາມພາສາອັງກິດໄດ້. ຂໍຢ້ຳ ຕື່ມວ່າ: ການແປພາສາລາວຈາກພາສາຕ່າງປະເທດນັ້ນ ຕ້ອງເນັ້ນຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງຄົນລາວ, ເນັ້ນຈຸດພິເສດຂອງພາສາລາວ ພວກເຮົາ, ແຕ່ຫາກບໍ່ແມ່ນແລ່ນຕາມພາສາຕ່າງປະເທດ. ຖ້າມີແຕ່ “ແລ່ນ” ແນ່ນອນພວກເຮົາຈະບໍ່ເປັນເອກະລາດດ້ານພາສາ ຈັກເທື່ອ.