ຈົ່ງເອົາໃຈໃສ່ຮັກສາສຸຂະພາບສັດລ້ຽງໃນລະດູໜາວໃຫ້ດີ

ໃນຊ່ວງລະດູໜາວນີ້, ສະພາບອາກາດອາດມີການປ່ຽນແປງ, ບາງຄັ້ງກໍກະທັນຫັນຈາກຮ້ອນສູ່ໜາວ ຫລື ໜາວຫລາຍ, ບາງໄລຍະອາດມີຝົນຝອຍເຮັດໃຫ້ອາກາດທີ່ໜາວຢູ່ແລ້ວຍິ່ງເພີ່ມຄວາມໜາວເຢັນຂຶ້ນຕື່ມ, ອາດຈະສົ່ງຜົນກະທົບຮ້າຍແຮງຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງສັດລ້ຽງໂດຍສະເພາະແມ່ນສັດທີ່ກຳລັງເກີດໃໝ່, ສັດທີ່ມີອາຍຸນ້ອຍ ແລະ ອາຍຸແກ່ເຊິ່ງມີຄວາມທົນທານບໍ່ສູງ, ບວກກັບສະພາບການລ້ຽງສັດຍັງປະຖົມປະຖານປ່ອຍປະຕາມທຳມະຊາດບໍ່ມີຄອກ ຫລື ເຮືອນຮັງລວມທັງສັດລ້ຽງທີ່ຢູ່ໃນເຂດທີ່ເຄີຍເກີດພະຍາດມາກ່ອນແລ້ວກໍມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການ

ຕິດເຊື້ອພະຍາດໄດ້ງ່າຍຂຶ້ນ. ລັດຖະມົນຕີກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ອອກຄຳສັ່ງສະບັບເລກທີ 3793/ກປ ລັງວັນທີ 16 ທັນວາ 2016 ເຖິງກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ, ພະແນກກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ແຂວງ, ນະຄອນຫຼວງຈົ່ງເພີ່ມທະວີຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຮັກສາສຸຂະພາບສັດ ແລະ ສັກຢາ ກັນພະຍາດສັດໃນໄລຍະລະດູໜາວ 2017 ດັ່ງນີ້:

1. ໃຫ້ພະແນກກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ປະຈຳແຂວງ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນຊຸກຍູ້ຊີ້ນຳຫ້ອງ ການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ເມືອງ ແລະ ສັດຕະວະແພດບ້ານປະສານກັບອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຈັດຕັ້ງໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ແນະນຳ ໃຫ້ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຜູ້ປະກອບການລ້ຽງສັດທັງແບບຄອບຄົວ, ກຸ່ມຫລືຟາມເອົາໃຈໃສ່ດູແລຮັກສາສຸຂະພາບສັດລ້ຽງຂອງຕົນ,ໂດຍສະເພາະການສ້ອມແປງເຮືອນຮັງ ແລະ ປຸກສ້າງຄອກໃຫ້ແກ່ສັດລ້ຽງປະເພດງົວ, ຄວາຍ, ໝູ ແລະ ສັດປີກໃຫ້ສາມາດຮັກສາຄວາມອົບອຸ່ນພາຍໃນຄອກຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ອາກາດ ຫລື ລົມໜາວພັດກະທົບໃສ່ສັດລ້ຽງໂດຍກົງ;

2. ໃຫ້ແນະນຳປະຊາຊົນເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງລ້ຽງດູສັດທີ່ກຳລັງຖືພາມານ, ກຽມຈະເກີດລູກ ແລະ ອາຍຸນ້ອຍເປັນພິເສດ, ສັດທີ່ຫາກໍ່ເກີດໃໝ່ໃຫ້ໄດ້ກິນນົມແມ່ຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີ, ມີຄອກ ແລະ ເຮືອນຮັງປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ກະທົບໃສ່ອາກາດໜາວໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ຂ້າພະຍາດແມ່ທ້ອງ ແລະ ສັກຢາກັນພະຍາດສັດທີ່ມັກເກີດຂຶ້ນໃນຊ່ວງລະດູໜາວຕາມແຕ່ລະປະເພດສັດດັ່ງນີ້:ສຳລັບງົວ-ຄວາຍ, ໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ສັກຢາກັນພະຍາດປາກເປື່ອຍລົງເລັບໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກຳນົດເວລາຄື: ຢາກັນພະຍາດເຕົ້າໂຮມເລືອດງົວ-ຄວາຍຊະນິດນ້ຳ ແລະ ຢາກັນພະຍາດປາກ  ເປື່ອຍລົງເລັບ ໃຫ້ສັກປີລະ 2 ຄັ້ງຊຶ່ງສັກຄັ້ງໜຶ່ງຄຸ້ມກັນພະຍາດໄດ້ 6 ເດືອນ; ສຳລັບໝູໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ສັກຢາກັນພະຍາດອະຫິວາໝູປີລະ 1 ຄັ້ງ ແລະ ອະນາໄມຄອກໃຫ້ສະອາດຢູ່ສະເໝີ. ສ່ວນແຂວງທີ່ເຄີຍເກີດພະຍາດຫູກ່ຳໝູດັ່ງແຂວງບໍ່ແກ້ວ, ໄຊຍະບູລີ, ວຽງຈັນ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງສາລະວັນ ໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່   ຕິດຕາມເຝົ້າລະວັງພະຍາດຫູກ່ຳໝູຢ່າງໃກ້ຊິດພ້ອມທັງຊຸກຍູ້ແນະນຳໃຫ້ຊາວກະສິກອນ   ແລະ ຜູ້ປະກອບການທີ່ລ້ຽງສັດແບບຄອບຄົວ, ກຸ່ມຫລືຟາມເອົາໃຈໃສ່ດູແລ ແລະ ຮັກສາສຸຂະພາບສັດລ້ຽງຂອງຕົນດ້ວຍລະບົບປ້ອງກັນທາງດ້ານຊີວະພາບທີ່ດີເຊັ່ນ: ໃຫ້ອາຫານ  ທີ່ມີຄຸນນະພາບ, ນ້ຳສະອາດ, ຮັກສາອະນາໄມຄອກໃຫ້ສະອາດຢູ່ສະເໝີ, ບ່ອນທີ່ມີເງື່ອນ ໄຂໃຫ້ຊຸກຍູ້ສັກຢາກັນພະຍາດຫູກ່ຳໝູ,ສຳລັບແບ້ໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ຕິດຕາມສະພາບພະຍາດປາກເປື່ອຍທົ່ວໄປຫລືພະຍາດທ້ອງເບັງເມື່ອພົບເຫັນປະກົດການຂອງພະຍາດດັ່ງກ່າວໃຫ້ຮີບຮ້ອນລາຍງານໂດຍດ່ວນເພື່ອຫາວິທີແກ້ໄຂພ້ອມທັງໃຫ້ຄຳແນະນຳໃນການປ້ອງກັນ ແລະ ປິ່ນປົວ; ສຳລັບສັດປີກແມ່ນໃຫ້ເລັ່ງໃສ່ສັກຢາກັນພະຍາດຫລອດລົມອັກເສບ, ນິວຄາເຊີນ, ອະຫິວາສັດປີກ ແລະ ພະຍາດອະຫິວາເປັດ, ສ່ວນໄກ່ນ້ອຍທີ່ເກີດໃໝ່ໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ຮັກສາຄວາມ  ອົບອຸ່ນ ແລະ ອະນາໄມຄອກສັດໃຫ້ສະອາດຢູ່ສະເໝີ, ພ້ອມນັ້ນກໍ່ໃຫ້ເລັ່ງໃສ່ສັກຢາກັນພະຍາດຕ່າງໆຂ້າງເທິງນັ້ນໃຫ້ຄົບຖ້ວນກໍອາດຈະເຮັດໃຫ້ສັດເຈັບ ແລະ ລົ້ມຕາຍເປັນຈຳນວນຫລາຍ ແລະ ກະທັນຫັນໄດ້.

3. ໃຫ້ພະແນກກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ປະຈຳແຂວງ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນເອົາໃຈໃສ່ຕິດຕາມເຝົ້າລະວັງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກຢ່າງໃກ້ຊິດເພື່ອປ້ອງກັນ ແລະ ສະກັດກັ້ນບໍ່ໃຫ້ພະຍາດດັ່ງກ່າວເກີດຂຶ້ນໄດ້ອີກເປັນຕົ້ນແມ່ນ:

+ ແຂວງທີ່ມີການແລກປ່ຽນຊື້, ຂາຍສັດປີກ ແລະ ຜະລິດຕະພັນສັດປີກຢູ່ຕາມຊາຍແດນ;

+ ແຂວງໄຊຍະບູລີ ແລະ ແຂວງຫລວງພະບາງທີ່ຫາກໍ່ເກີດມີພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກສາຍພັນ H5N6 ໃນປີ 2015-2016 ແລະ ແຂວງອື່ນທີ່ເຄີຍມີການລະບາດຜ່ານມາ;

+ ນຳເຂົ້າສັດປີກຈາກແຫລ່ງສັດປີກທີ່ປອດພະຍາດໂດຍມີການຢັ້ງຢືນສຸຂະພາບຈາກສັດຕະ ວະແພດຂອງລັດ ແລະ ມີການຄຸ້ມຄອງຕິດຕາມຢ່າງໃກ້ຊິດ;

+ ເຂດທີ່ມີການລ້ຽງສັດປີກໜາແໜ້ນເປັນຈຳນວນຫລາຍ, ເປັນກຸ້ມ, ເປັນຟາມ;

+ ການປະຕິບັດການລ້ຽງສັດປີກດ້ວຍລະບົບປ້ອງກັນຄວາມປອດໄພທາງຊີວະພາບທີ່ດີ;

+ ຕິດຕາມຝູງນົກທີ່ເຄື່ອນຍ້າຍຈາກເຂດໜາວຢ່າງໃກ້ຊິດ.

4. ກໍລະນີທີ່ພົບເຫັນສັດເຈັບ ຫລືຕາຍໂດຍບໍ່ຮູ້ສາເຫດ, ຕາຍເປັນຈຳນວນຫລາຍເວລາໄລ່ເລ່ຍກັນ, ເຈົ້າຂອງສັດຕ້ອງຮີບຮ້ອນລາຍງານຕໍ່ສັດຕະວະແພດບ້ານ ຫລື ນາຍບ້ານເພື່ອລາຍງານຕໍ່ໃຫ້ຫ້ອງການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ປະຈຳເມືອງໂດຍດ່ວນເພື່ອລົງໄປຕິດຕາມກວດກາເຂດເກີດພະຍາດຕົວຈິງ, ພ້ອມນັ້ນຫ້າມບໍ່ໃຫ້ນຳເອົາສັດຕາຍໄປບໍລິໂພກ ຫລື ເຄື່ອນຍ້າຍຊື້-ຂາຍຢ່າງເດັດຂາດ, ໃຫ້ຮີບຮ້ອນຝັງສັດທີ່ຕາຍນັ້ນໂດຍໄວ ແລະ ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ຖິ້ມລົງຫ້ວຍ, ຮ່ອງ ແລະ ສາຍແມ່ນ້ຳຕ່າງໆ.

5. ໃນກໍລະນີສົງໃສວ່າສັດປີກເຈັບຫລືຕາຍຍ້ອນພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກໂດຍມີອັດຕາການຕາຍ ສະສົມສູງເຖິງ 40% ໃນໄລຍະເວລາ 3 ວັນ ຫລື ຜົນບວກໃນການເຮັດທົດສອບແບບດ່ວນໃຫ້ຈັດຕັ້ງທຳລາຍຝູງສັດປີກນັ້ນໂດຍໄວໂດຍບໍ່ຕ້ອງລໍຖ້າຜົນການວິໄຈ. ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນກໍ່ໃຫ້ເຮັດການອະນາໄມ ແລະ ຂ້າເຊື້ອໃນບໍລິເວນອ້ອມຮອບໃຫ້ທົ່ວເຖິງ ແລະ ບໍ່ໃຫ້ເຄື່ອນຍ້າຍສັດປີກໃນເຂດນັ້ນ,ພ້ອມເກັບຕົວຢ່າງສົ່ງໄປວິໄຈເພື່ອຢັ້ງຢືນຫາເຊື້ອພະຍາດ.

6. ແນະນຳໃຫ້ຊາວກະສິກອນບ່ອນມີເງື່ອນໄຂໃຫ້ປູກຫຍ້າສວນຄົວ, ປູກພືດຕະກຸນຖົ່ວ ແລະ ປູກຕົ້ນໄມ້ເປັນອາຫານສັດໃຫ້ແກ່ສັດລ້ຽງຂອງຕົນເປັນຕົ້ນປູກຫຍ້າຈຳນວນຫຍ້າກິນິສີມ້ວງ, ຫຍ້າເນເປຍ, ຫຍ້າລູຊີ, ຫຍ້າຊິກນານ, ສະໄຕໂລກະຖິນ, ຕົ້ນແຄ ແລະ ອື່ນໆ ເກັບຮັກສາ ແລະ ນຳໃຊ້ສິ່ງເສດ ເຫລືອ ຈາກການປູກຝັງເຊັ່ນ: ເຟືອງ, ສາລີ, ຍອດອ້ອຍ, ຜັກ, ເປືອກໝາກນັດ, ກາກຖົ່ວ, ກາກນ້ຳຕານ, ຂີ້ເຫລົ້າ, ຂີ້ເບຍ ແລະ ອື່ນໆ ເສີມກັບຫຍ້າ ແລະ ອາຫານສຳເລັດຮູບໃຫ້ສັດກິນ;

7. ຊຸກຍູ້, ປຸກລະດົມປະຊາຊົນເກັບມ້ຽນເຟືອງແຫ້ງຫລັງການເກັບກ່ຽວເພື່ອສະສົມໄວ້ເປັນ ອາຫານສຳຮອງໃຫ້ແກ່ສັດໃນຍາມຂາດແຄນພ້ອມທັງເອົາໃຈໃສ່ແນະນຳວິທີການຮັກສາ, ສາທິດການປຸງແຕ່ງ ແລະ ການນຳໃຊ້ອາຫານຕາມສູດ ແລະ ວິທີການຕ່າງໆ, ເປັນຕົ້ນການເຮັດເຟືອງບົ່ມ ຫລື ເຟືອງໝັກ, ຫຍ້າໝັກ, ກ້ອນແຮ່ທາດຕາມເງື່ອນໄຂ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ;

8. ໃຫ້ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງອອກຄຳແນະນຳທາງດ້ານວິຊາການເພື່ອຜັນຂະ ຫຍາຍຄຳສັ່ງສະບັບນີ້ພ້ອມທັງໃຫ້ສະຫລຸບລາຍງານຂໍ້ສະດວກ,ຂໍ້ຫຍຸ້ງຍາກໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ຮັບຊາບເປັນແຕ່ລະໄລຍະເພື່ອມີວິທີການແກ້ໄຂຢ່າງທັນການ.