ສານຂອງທ່ານທອງສິງ ທຳມະວົງ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີແຫ່ງ ສປປ ລາວ ເນື່ອງໃນໂອກາດວັນເດັກສາກົນໃນ ວັນທີ 1 ມິຖຸນາ 2013

      -   ພີ່ນ້ອງຮ່ວມຊາດ ທີ່ຮັກ ແພງທັງຫຼາຍ,       

         ໃນທ່າມກາງບັນຍາກາດ ທີ່ທົ່ວ ພັກ, ທົ່ວກອງທັບ, ທົ່ວ ປວງຊົນພວມ ຫ້າວຫັນຟົດຟື້ນ ຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດ ມະ ຕິກອງປະ ຊຸມ ໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ IX ຂອງ ພັກ ແລະ ແຜນພັດ ທະນາເສດຖະ ກິດ- ສັງຄົມ 5 ປີ ຄັ້ງ ທີ VII (2011- 2015) ຕິດພັນກັບຂະບວນການ ກໍ່ ສ້າງຮາກຖານ ການເມືອງ ຕາມທິດ 3 ສ້າງ ດ້ວຍຈິດໃຈ ບຸກ ທະລຸ ທັງ 4 ດ້ານ, ພວກ ເຮົາ ພ້ອມກັນສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນເດັກສາກົນວັນທີ 1 ມິຖຸນາ ເຊິ່ງ ເປັນໂອກາດອັນດີ ເພື່ອໃຫ້ພວກ ເຮົາໄດ້ທົບທວນຄືນການ ຈັດຕັ້ງປະ ຕິບັດແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງພັກ- ລັດເຮົາທີ່ມີຕໍ່ເດັກນ້ອຍລາວບັນດາເຜົ່າ ແລະ ສົນທິ ສັນຍາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ ເດັກໂດຍສະ ເພາະແມ່ນສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສິດທິເດັກ.      

    ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານຕົວຈິງ ມາຮອດກາງສະໄໝ,  ພວກເຮົາມີຄວາມພາກພູມໃຈ ທີ່ເຫັນວ່າປະເທດຊາດ ໄດ້ຮັບການ ພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງດ້ວຍຈັງ ຫວະການເຕີບໃຫຍ່ຂອງເສດຖະ ກິດ ໃນລະດັບສູງ ສະເລັ່ຍ 8,2 % ຕໍ່ປີ, ມີສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ, ມີຄວາມສະຫງົບ ແລະ ຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບ ຮ້ອຍໃນສັງຄົມ. ໄປຄຽງຄູ່ ກັບ ການພັດທະນາ ພື້ນຖານໂຄງລ່າງເປັນຕົ້ນຕາໜ່າງ ຄົມມະນາຄົມ- ຂົນສົ່ງ ທະລຸລົງຮອດຂັ້ນບ້ານ, ພວກເຮົາໄດ້ເອົາໃຈໃສ່

ພັດທະນາວຽກງານໃນຂົງເຂດວັດທະນະທຳ-ສັງຄົມຕິດພັນກັບການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມດ້ວຍຜົນສຳເລັດທີ່ເປັນ ໜ້າຊື່ນຊົມ ອັນ ໄດ້ສະແດງອອກ ໃນຄວາມຄືບ ໜ້າການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດເປົ້າໝາຍ ສະຫັດສະຫວັດ ດ້ານການພັດທະນາ ເປັນ ຕົ້ນ: ອັດຕາຄວາມທຸກ ຍາກໄດ້ຫຼຸດລົງ ຍັງເຫຼືອ 20,5%, ອັດຕາຄອບຄົວທຸກຍາກ ຍັງເຫຼືອ 16%, ອັດຕາເຂົ້າຮຽນສຸດທິ ຊັ້ນ ປະຖົມປະຕິບັດໄດ້ 96,8%,ອັດຕາ ລອດເຫຼືອ ຊັ້ນປະຖົມ -71,4%, ດັດ ສະນີຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງ ເດັກຍິງຕໍ່ເດັກ ຊາຍ ຊັ້ນປະຖົມ -0,95, ຊັ້ນມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນ -0,89, ຊັ້ນມັດທະຍົມຕອນປາຍ -0,83, ຊັ້ນສູງ -0,77, ອັດຕາການ ຕາຍຂອງເດັກ ລຸ່ມ 1 ປີ -48/1,000 ຄົນ, ອັດຕາການຕາຍ ຂອງເດັກ ລຸ່ມ 5 ປີ -61/1,000 ຄົນ, ອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ -339/100,000, ອັດຕາ ການເກີດ ລູກ ມີແພດຊ່ວຍ -37%, ການແຜ່ຂະຫຍາຍຂອງໂລກເອດສ໌-0.28%, ອັດຕາປົກຄຸມ ນ້ຳສະອາດ -79,5% ແລະ ວິດຖ່າຍ -55%.         

          ຕໍ່ຜົນສຳເລັດດັ່ງກ່າວ ຕາງ ໜ້າໃຫ້ ລັດຖະບານ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ, ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະແດງຄວາມ ຍ້ອງຍໍສັນລະເສີນມາ ຍັງຄະນະ ກຳມາທິການ ເພື່ອແມ່ ແລະ ເດັກ ແຫ່ງຊາດ ແຕ່ຂັ້ນສູນກາງ ລົງ ຮອດທ້ອງຖິ່ນ, ບັນດາຂະແໜງ ການ ແລະ ອຳ ນາດການປົກຄອງ ທ້ອງຖິ່ນ, ແນວລາວສ້າງຊາດ ແລະ ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງມະ ຫາຊົນ, ບັນດາການຈັດຕັ້ງ ແລະ ຫົວໜ່ວຍ ທຸລະກິດທັງພາກລັດ ແລະ ເອກະຊົນຕະຫຼອດຮອດພີ່ ນ້ອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າທີ່ ໄດ້ປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງໜ້າໃນ ວຽກ ງານແມ່ ແລະ ເດັກ. ໃນໂອກາດທີ່ມີຄວາມໝາຍສຳຄັນນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈມາຍັງບັນດາປະເທດ ເພື່ອນ ມິດ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະ ສະຖາບັນການເງິນສາກົນ ຕະ ຫຼອດຮອດອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ບໍ່ສັງກັດລັດຖະບານທີ່ໄດ້ໃຫ້ ການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ ສປປ ລາວ ໃນວຽກງານ ດັ່ງກ່າວ ແລະ ຫວັງວ່າພວກທ່ານ ຈະສືບຕໍ່ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນພວກເຮົາໃນ ຕໍ່ໜ້າ.

        ບັນດາທ່ານ ທີ່ຮັກແພງ,

            ເຖິງຈະມີຜົນສຳເລັດດັ່ງ ກ່າວ ເຊິ່ງເປັນພື້ນຖານອັນໜັກ ແໜ້ນ ເພື່ອບັນລຸຄາດໝາຍສະຫັດ ສະຫວັດ ດ້ານການພັດ ທະນາ ໃນ ປີ 2015, ພວກເຮົາ ຍັງປະເຊີນໜ້າ ກັບອຸປະສັກ ແລະ ສິ່ງທ້າທາຍຈຳ ນວນໜຶ່ງເປັນຕົ້ນ: ບັນຫາໂພສະນາການ ຊຶ່ງເປັນສາເຫດໃຫ້ເດັກ ນ້ອຍຈຳ ນວນໜຶ່ງ ບໍ່ໄດ້ມາດ ຖານດ້ານນ້ຳໜັກ ແລະ ຄວາມ ສູງ, ອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ ແລະ ເດັກຍັງສູງ, ອັດຕານັກຮຽນລອດເຫຼືອ ຊັ້ນປະຖົມ ແລະ ມັດທະ ຍົມ ຍັງຕ່ຳ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນ ເດັກຍິງ, ບັນຫານ້ຳສະອາດ ຕິດ ພັນ ກັບການຊົມໃຊ້ວິດຖ່າຍ ຊຶ່ງມາຮອດປະຈຸບັນຍັງມີປະກົດການແຜ່ລາມສົມຄວນຢູ່ບາງທ້ອງຖິ່ນ ທີ່ປະຊາຊົນຈຳນວນ ໜຶ່ງ ຍັງສືບຕໍ່ຖ່າຍຊະຊາຍ ອັນເປັນຕົ້ນ ເຫດໃຫ້ການແຜ່ລະບາດຂອງພະ ຍາດອັນຕະລາຍຫຼາຍຢ່າງ ທີ່ເປັນ ການຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ສຸຂະ ພາບຂອງແມ່ ແລະ ເດັກ. ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ, ກໍ່ຍັງ ມີບັນຫາຄວາມແຕກໂຕນກັນ ໃນດ້ານການພັດທະນາເປັນຕົ້ນການ ເຂົ້າເຖິງ ການບໍລິການສາທາລະນະດ້ານສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມລະຫວ່າງ ຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນນະບົດ ຊຶ່ງເປັນສິ່ງທ້າທາຍຕໍ່ການບັນລຸຄາດໝາຍສະຫັດສະຫວັດດ້ານການພັດທະນາໃນປີ 2015.        

           ພ້ອມກັນນີ້, ພວກເຮົາ ກໍ ຍັງປະເຊີນກັບ ປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ ໃນສັງຄົມຈຳນວນໜຶ່ງເຊັ່ນ: ທາງ ດ້ານຈິນຕະນາການ, ຄວາມຮັບຮູ້, ແນວຄິດ ແລະ ຈິດສຳນຶກຂອງ ຄົນຈຳນວນໜຶ່ງໃນສັງຄົມ ຍັງຖືກ ຄອບງຳ ດ້ວຍຄວາມເຊື່ອຖື ແລະ ຮີດຄອງ ປະເພນີ ອັນເກົ່າແກ່ຫຼ້າ ຫຼັງ ທີ່ຍັງບໍ່ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນເທົ່າ ທີ່ຄວນ ຕໍ່ການເບິ່ງແຍງດູແລ ແລະ ສ້າງໂອກາດໃຫ້ເດັກ ເວົ້າ ລວມ, ເວົ້າສະເພາະ ແມ່ນເດັກຍິງ ທີ່ເປັນລູກຫຼານຂອງຕົນ ໃຫ້ມີໂອ ກາດໄດ້ຮັບການພັດທະນາ ຢ່າງ ຮອບດ້ານ ແລະ ໄດ້ຮັບການ ປົກ ປ້ອງຈາກໄພສັງຄົມຕ່າງໆ ເປັນ ຕົ້ນ: ຢາເສບຕິດ, ການທາລຸນ ແລະ ໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ໃນຫຼາຍ ຮູບແບບ, ການໄປອອກ ແຮງ ງານ ແບບຜິດກົດຫມາຍ ດ້ວຍ ຄວາມຮູ້ເທົ່າບໍ່ເຖິງການ ແລະ ຖືກຕົວະຍົວະ ອັນພາໃຫ້ເດັກດັ່ງ ກ່າວຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງ ການຄ້າ ມະນຸດ ຕິດພັນກັບການຄ້າປະເວ ນີເດັກ, ສິ່ງລາມົກອະນາຈານ ແລະ ການຂູດຮີດແຮງງານເດັກ.  ນອກນີ້, ກໍມີປາ ກົດການເດັກຍິງ ເປັນຕົ້ນ ຢູ່ເຂດທຸກຍາກ ຫ່າງໄກ ສອກຫຼີກ ຍັງມີທ່າອ່ຽງ ຮຽນສູງ ຂຶ້ນເທົ່າໃດ ອັດຕາການເຂົ້າຮຽນ ແລະ ລອດເຫຼືອ ຍິ່ງຫຼຸດລົງ. ຍິ່ງ ໄປກວ່ານັ້ນ ກໍມີບັນຫາການສ້າງ ຄອບຄົວ ແລະ ມີລູກກ່ອນກະ ສຽນ. ພວກເຮົາ ສັງເກດເຫັນ ວ່າ ລູກຫຼານຈຳນວນໜຶ່ງ ບໍ່ທັນໄດ້ ຕັ້ງໃຈສຶກສາຮ່ຳຮຽນໃຫ້ມີຄວາມ ຮູ້ຢ່າງແທ້ຈິງ ແລະ ມີທ່າອ່ຽງ ໃນການຫຼິ້ນກິນຟຸມເຟືອຍ ທັງ ແລ່ນ ນຳໃບປະກາດສະນິຍະບັດ. ນອກຈາກນີ້, ກໍຍັງມີກຸ່ມເດັກດອ້ຍ ໂອກາດຈຳນວນໜຶ່ງ ທີ່ຕ້ອງໄດ້ ຮັບຄວາມເອົາ ໃຈໃສ່ ເບິ່ງແຍງ ເປັນພິເສດເຊັ່ນ: ເດັກພິການ, ເດັກ ກຳພ້າ, ເດັກທີ່ຖືກຖິ້ມປະ, ເດັກຕິດຢາເສບຕິດ, ເດັກທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກ ໂລກເອດສ໌ ແລະ ຈາກໄພທຳມະຊາດ, ເດັກທີ່ອອກແຮງງານຢູ່ໃນສະພາບທີ່ເປັນອັນຕະລາຍ ຕໍ່ສຸຂະພາບ ແລະ ຊີວິດ, ເດັກ ທີ່ຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງການຄ້າມະນຸດ ແລະ ການໃຊ້ຄວາມ ຮຸນແຮງຕ່າງໆ.

              ພີ່ນ້ອງຮ່ວມຊາດ ທີ່ຮັກ ແພງທັງຫຼາຍ,ຕໍ່ໜ້າສະພາບດັ່ງກ່າວ, ໃນ ໂອກາດ ສະເຫຼີມສະຫຼອງ ວັນເດັກ ສາກົນ ວັນ ທີ 1 ມິຖຸນາ 2013 ນີ້, ຕາງໜ້າໃຫ້ລັດຖະບານ, ຂ້າພະ ເຈົ້າ ຂໍຮຽກຮ້ອງມາຍັງ ບັນດາ ການຈັດຕັ້ງພັກ, ລັດ, ແນວລາວ ສ້າງ ຊາດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງ ມະຫາຊົນ, ບັນດາການ ຈັດຕັ້ງ ແລະ ຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດ ທັງພາກ ລັດ ແລະ ເອກະຊົນຕະຫຼອດ ເຖິງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າທຸກທົ່ວ ໜ້າຈົ່ງຍົກສູງຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຂອງຕົນ ແລະ ເພີ່ມທະວີ ອອກແຮງຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໃນໄລຍະ ເຄິ່ງສະໄໝ ຮອດປີ 2015 ວຽກ ງານທີ່ພົວ ພັນກັບເດັກ ເພື່ອຮັບ ປະກັນ ຄວາມຢູ່ລອດ, ການປົກປ້ອງ ແລະ ການ ພັດທະນາເດັກ  ທີ່ເປັນລູກຫຼານຂອງພວກເຮົາໃນ ມື້ນີ້ ໃຫ້ມີໄວເດັກທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍ ຄວາມສຸກ, ຄວາມອົບອຸ່ນຈາກພໍ່ ແມ່, ການຈັດຕັ້ງ ແລະ ສັງຄົມ ແນ ໃສ່ໃຫ້ກາຍເປັນຜູ້ໃຫຍ່ ໃນມື້ ໜ້າ ທີ່ມີສຸຂະພາບເຂັ້ມແຂງ, ມີຄວາມ ຮັບຜິດຊອບສູງ, ມີ ຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ ຢ່າງເຕັມສ່ວນ ເພື່ອເຮັດ ໜ້າທີ່ເປັນຜູ້ສືບ ທອດພາລະກິດ ປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາພັດທະນາປະ ເທດຊາດໃຫ້ກ້າວໄປສູ່ ເສັ້ນທາງ ຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະ ທັນສະໄໝ. ຢາກເຮັດໄດ້ ແນວນີ້, ພວກເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ເຊີດ ຊູ ຄວາມສາມັກຄີເປັນເອກະພາບ ໃນທົ່ວພັກ, ທົ່ວລັດ ແລະ ທົ່ວ ສັງຄົມ ພາຍໃຕ້ການນຳພາ ຂອງພັກ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ວຽກງານຕ່າງໆພາຍໃຕ້ແສງສະຫວ່າງຊີ້ນຳຂອງມະຕິ IX ແລະ ມະຕິກອງປະຊຸມຄົບຄະນະຂອງ ສູນກາງພັກ ຄັ້ງທີ 6 (IX) ແນໃສ່ ບັນລຸຄາດໝາຍຂອງແຜນພັດທະ ນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ 5 ປີ ຄັ້ງທີ VII ເປັນຕົ້ນ ແມ່ນຄາດໝາຍສະຫັດສະຫວັດ ດ້ານການພັດທະນາ ໂດຍເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດ ບຸກທະ ລຸ ໃນ 4 ດ້ານຢ່າງ ແຂງແຮງສຳ ລັບ ຂົງເຂດວຽກງານທີ່ຍັງບໍ່ທັນ ບັນລຸໄດ້ຕາມຄາດຫມາຍ.       

          ຂ້າພະເຈົ້າ ຂໍຮຽກຮ້ອງມາ ຍັງພໍ່ແມ່ເດັກ ແລະ ສັງຄົມ ຈົ່ງສືບ ຕໍ່ເຂົ້າຮ່ວມກັບລັດ ເພື່ອປັບປຸງສະຖາບັນຄອບຄົວ ໃຫ້ມີຄວາມເຂັ້ມ ແຂງ ແລະ ສ້າງສິ່ງແວດລ້ອມທີ່ເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ລູກຫຼານຂອງພວກເຮົາ ໄດ້ພັດທະນາຕົນເອງ ຢ່າງຮອບ ດ້ານ. ພ້ອມກັນນີ້, ກໍຮຽກຮ້ອງມາຍັງລູກຫຼານທຸກຄົນ ຈົ່ງຕັ້ງໃຈສຶກສາຮ່ຳຮຽນ ແລະ ເຝິກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມຕົນເອງ ເພື່ອພັດ ທະນາຕົນເອງ ໃຫ້ກາຍເປັນເດັກ ທີ່ດີຂອງພໍ່ແມ່ ແລະ ສັງຄົມ ໃນມື້ ນີ້ ແລະ ເປັນພົນລະເມືອງທີ່ດີ ຂອງຊາດໃນຕໍ່ໜ້າ.         

          ສຸດທ້າຍນີ້ ຕາງໜ້າໃຫ້ລັດ ຖະບານ, ອີກເທື່ອໜຶ່ງ ຂ້າພະເຈົ້າ ຮຽກຮ້ອງມາຍັງພີ່ນ້ອງຮ່ວມຊາດທຸກຖ້ວນໜ້າຈົ່ງ ພ້ອມກັນປ້ອງກັນ ແລະ ຢຸດຕິການໃຊ້ ຄວາມຮຸນ ແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກເພື່ອຮ່ວມ ແຮງຮ່ວມໃຈກັນ ໃນການພັດທະນາ ເດັກທີ່ເປັນອະນາຄົດຂອງຊາດ. ອວຍພອນໃຫ້ການສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນເດັກສາກົນຈົ່ງປະສົບຜົນສຳເລັດຢ່າງຈົບງາມ.