laophatthananewspaper: ຖ້ຳຕິ່ງ ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທຳມະຊາດທີ່ມີປະຫວັດອັນໜ້າສົນໃຈ.

ເມື່ອເອີ່ຍເຖິງແຂວງຫຼວງ ພະບາງ ແນ່ນອນວ່າເປັນທີ່ຮູ້ຈັກຂອງຄົນລາວເຮົາ ກໍຄືຊາວໂລກໃນນາມເມືອງມໍລະດົກໂລກແລ້ວ, ສິ່ງໜຶ່ງທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈກາຍເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທີ່ຂຶ້ນຊື່ລືຊາ ແລະ ເປັນຈຸດໝາຍປາຍທາງທີ່ນັກທ່ອງທ່ຽວທຸກຄົນໃຝ່ຝັນຢາກໄປເຖິງ ເຊິ່ງໃນນັ້ນ, ຖ້ຳຕິ່ງກໍແມ່ນໜຶ່ງໃນສະຖານທີ່ ທ່ອງທ່ຽວໂດ່ງດັງຂອງແຂວງດັ່ງກ່າວ.

ຖ້ຳຕິ່ງ ແມ່ນຖ້ຳທຳມະຊາດເກີດຈາກພູໜ່ວຍໜຶ່ງ ຕັ້ງຢູ່ແຄມຝັ່ງແມ່ນ້ຳຂອງເບື້ອງທິດຕາເວັນຕົກກົງກັນຂ້າມກັບບ້ານປາກອູຄືບ່ອນນ້ຳອູໄຫຼລົງສູ່ນ້ຳຂອງເບື້ອງຝັ່ງຕາເວັນອອກໃກ້ກັບພູອີກໜ່ວຍໜຶ່ງ ເຊິ່ງປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນເອີ້ນວ່າ: ຜາແອ່ນ. ຕັ້ງຢູ່ຫ່າງໄກຈາກເມືອງຫຼວງພະບາງໄປທາງເໜືອຕາມລຳແມ່ນ້ຳຂອງປະມານ 32 ກິໂລແມັດ, ປັດຈຸບັນ ຖ້ານັກທ່ອງທ່ຽວຄົນໃດຢາກໄປທ່ຽວຊົມຂໍແນະນຳເສັ້ນທາງທີ່ສະດວກກວ່າໝູ່ແມ່ນໃຫ້ທ່ານໄປທາງເຮືອຕາມລຳແມ່ນ້ຳຂອງ ເຊິ່ງມີປະຈຳທຸກໆວັນບໍລິການໂດຍບໍລິສັດທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ເຮືອເອກະຊົນອື່ນໆ.

ປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງຖ້ຳແຫ່ງນີ້ ເປັນຖ້ຳທີ່ສັກ ກາຣະທາງສາສະໜາໄດ້ເກີດຂຶ້ນຄັ້ງທຳອິດ ໂດຍຂະນະທີ່ຊາວ ບ້ານຊ່າລືຍັງຄົງຖືຜີ ຫຼື ເທວາພິບານທຳມະດາຊາດຢູ່. ມີຄົນກ່າວກັນວ່າຖ້ຳແຫ່ງນີ້ ເຄີຍເປັນເທວາສະຖານແຫ່ງເຈົ້າທີ່ແມ່ນ້ຳ

ຕໍ່ມາກໍມີຝູງຄົນຍ້າຍເຂົ້າມາຕັ້ງ ຖິ່ນຖານໃໝ່ ເມື່ອໄລຍະກາງສະ ຕະວັດທີ 8, ຫຼັງຈາກໄດ້ຍ້າຍລົງມາຈາກພາກໃຕ້ຂອງ ສປ ຈີນ ອິດທິພົນພຣະພຸດທະສາສະໜາແຜ່ຂະຫຍາຍເຂົ້າທ້ອງຖິ່ນນີ້. ຄຳວ່າ “ຖ້ຳຕິ່ງ” ນີ້ ຕັ້ງມາແຕ່ເມື່ອໃດນັ້ນ ພວກເຮົາຍັງບໍ່ສາມາດຮູ້ໄດ້, ແຕ່ອີງຕາມໜັງສືຕຳນານບູຮານລາວພື້ນຂຸນບູຣົມໄດ້ກ່າວເຖິງຖ້ຳຕິ່ງມາແຕ່ສະໄໝຂຸນລໍປະຖົມມະກະສັດຂອງລາວ ເຊິ່ງຕຳນານບູຮານກ່າວວ່າ ຂຸນລໍໄດ້ຍົກພົນມາຕາມລຳນ້ຳອູ ແລະ ນ້ຳຂອງມາ ຕັ້ງຖານທັບຢູ່ສົບອູ (ປາກອູ) ແລະ ຜາຕິ່ງ (ແມ່ນພູທີ່ຖ້ຳຕິ່ງປັດຈຸບັນນີ້) ແລະ ສະໄໝຕໍ່ມາເມື່ອກາງສະຕະວັດທີ 14 ແຫ່ງຄຣິດຕະສັງກຼາດ ເຈົ້າຟ້າງຸ່ມມະຫາຣາຊໄດ້ກໍ່ຕັ້ງອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ເອກະລາດ ເອກະພາບ ໄດ້ຍົກທັບມາແຕ່ປະເທດຂະເໝນກໍໄດ້ຕັ້ງຫຼັກຢູ່ບ້ານປາກອູ ແລະ ຜາຕິ່ງນີ້ເຊັ່ນກັນ. ດ້ວຍເຫດນີ້ຄຳວ່າ: “ຖ້ຳຕິ່ງ” ຈຶ່ງເປັນຊື່ທີ່ມີມາແຕ່ດົນແລ້ວມີໃນປະຫວັດ ສາດຂອງລາວ ອາດເປັນຍ້ອນວ່າຖ້ຳແຫ່ງນີ້ມີຍອຍຕິ່ງຢ່ອນລົງມາຕາມໜ້າຜາ ແລະ ໃນຮູຖ້ຳເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ເຊິ່ງເອີ້ນອີກຊື່ ໜຶ່ງວ່າ: ນົມຜາ, ເຮັດໃຫ້ປະຊາ ຊົນເອີ້ນວ່າຖ້ຳຕິ່ງສືບຕໍ່ກັນມາ, ຕາມທຳມະດາແລ້ວຍອຍຕິ່ງນັ້ນ ມັນຈະປົ່ງອອກທຸກໆປີ, ແຕ່ມາຮອດໃນປັດຈຸບັນນີ້ຍອຍຕິ່ງຈຳ ນວນໜຶ່ງຂອງຖ້ຳຕິ່ງໄດ້ເຊົາຂະ ຫຍາຍຕົວແລ້ວ. ຕາມທັດສະນະບູຮານວິທະຍານັບເປັນເວລາ ຫຼາຍພັນ ຫຼື ນັບເປັນລ້ານປີມາແລ້ວທີ່ທັງສອງຖ້ຳຕິ່ງເທິງ ແລະ ຖ້ຳຕິ່ງລຸ່ມໄດ້ຈົມຢູ່ໃຕ້ພື້ນນ້ຳທະເລ ໂດຍການກັດເຊາະຂອງນ້ຳ ແລະ ສັດບາງຊະນິດທີ່ອາໄສຢູ່ໃນນ້ຳ ຈຶ່ງໄດ້ເຮັດໃຫ້ພູໜ່ວຍນີ້ເກີດເປັນຖ້ຳ ແລະ ໃນຍຸກຕໍ່ມານ້ຳທະເລໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍໄປບ່ອນອື່ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຂົງເຂດນີ້ເປັນພູຜາປ່າດົງ ແລະ ເຫຼືອຖ້ຳຕິ່ງໄວ້ຄືດັ່ງທີ່ເຮົາເຫັນໃນປັດຈຸບັນນີ້ ແລະ ນັບເປັນເວລາຫຼາຍພັນປ ຕໍ່ມາໄດ້ມີມະນຸດເຄື່ອນຍ້າຍມາດຳລົງຊີວິດຢູ່ບໍລິເວນປາກອູ, ຖ້ຳຕິ່ງນີ້ກໍອາດເປັນບ່ອນພັກພາອາໄສທີ່ສຳຄັນແຫ່ງ ໜຶ່ງຂອງຄົນປະຖົມບູຮານໃນເມື່ອມະນຸດໄດ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນການດຳ ລົງຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ, ສັງຄົມມະນຸດໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຂຶ້ນມະ ນຸດໄດ້ເຄື່ອນຍ້າຍອອກຈາກຖ້ຳມາຕັ້ງຫຼັກແຫຼ່ງຢູ່ຖິ່ນຖານທີ່ອຸດົມ ສົມບູນ, ມີການຈັດຕັ້ງຢູ່ເປັນກຸ່ມເປັນພວກ, ແຕ່ວ່າຖ້ຳໄດ້ກາຍເປັນບ່ອນນັບຖືບ່ອນສັກກາຣະ ບູຊາ ແລະ ບ່ອນບວງສວງເຖິງດວງວິນຍານຂອງບັນພະບຸລຸດ ຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ເທບພຣະເຈົ້າ ຕ່າງໆຕາມຄວາມເຊື່ອຖືຂອງມະນຸດສະໄໝປະຖົມບູຮານ.

ຖ້ຳຕິ່ງໃນສະໄໝປະຫວັດ ສາດຂອງລາວກໍຄິດວ່າ ເບື້ອງຕົ້ນນັ້ນເປັນບ່ອນສັກກາຣະບູຊາ, ບວງສວງດວງວິນຍານ, ຜີ ຟ້າ, ຜີແຖນ, ເທວະດາຜາຕິ່ງ ແລະ ອື່ນໆ. ເລື່ອງນີ້ກ່າວຢູ່ໃນຄຳໂອວາດຂອງເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ໃນໄລຍະສະຕະວັດທີ 14 ຜ່ານປະ ຫວັດສາດມາດົນນານສົມຄວນມາເຖິງເຄິ່ງສະຕະວັດທີ 16 ແຫ່ງຄຣິດ ຕະສັງກຼາດ (ຄສ 1527) ມີກະສັດລາວອົງໜຶ່ງມີພຣະນາມວ່າ: ພຣະເຈົ້າໂພທິສາຣາຊ ມີຄວາມເຫຼື້ອມໃສໃນພຣະພຸດທະສາສະໜາເປັນຢ່າງຍິ່ງ ໄດ້ມີຄຳສັ່ງ ສອນໃຫ້ປະຊາ ຊົນຂອງພຣະອົງຍົກເລີກການເຊື່ອຖືຜີໄດ້ຫັນເອົາຫໍໄຫວ້ຜີຟ້າຜີແຖນ ແລະ ບ່ອນສັກສິດຕ່າງໆທີ່ກ່ຽວກັບຄວາມເຊື່ອຖືຜີນັ້ນ ເປັນສະຖານທີ່ທາງພຣະພຸດທະສາສະໜາ, ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງເຊື່ອວ່າຖ້ຳຕິ່ງກໍແມ່ນບ່ອນ ໜຶ່ງທີ່ພຣະເຈົ້າໂພທິສາຣາຊຫັນເອົາມາເປັນບ່ອນສັກສິດທາງພຸດ ທະສາສະໜາ.

ຫຼັກຖານທີ່ແທ້ຈິງທີ່ພົບຢູ່ໃນຖ້ຳຕິ່ງປັດຈຸບັນນັ້ນ ແມ່ນໄດ້ຄົ້ນພົບພຣະພຸດທະຮູບທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນສະຕະວັດທີ 18 ແລະ 19 ແຫ່ງຄຣິດຕະສັງກຼາດປະມານສາມພັນກວ່າອົງ, ສ່ວນພຣະພຸດທະຮູບທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນສະຕະວັດທີ 17 ແລະ 20 ນັ້ນມີຈຳນວນໜ້ອຍ. ໃນນັ້ນ, ແມ່ນເຮັດດ້ວຍໄມ້ເປັນສ່ວນ ຫຼາຍ, ເຮັດດ້ວຍທອງ ຫຼື ຫີນມີຈຳນວນໜ້ອຍບໍ່ເຖິງ 10 ອົງ ເຊິ່ງພຣະພຸດທະຮູບຈຳນວນໜຶ່ງ ກໍໄດ້ຂຽນຄຳຈາລຶກບອກວັນທີເດືອນປີທີ່ສ້າງໄວ້ ແລະ ບອກຊື່ຜູ້ສ້າງອີກດ້ວຍ. ພຣະພຸດທະຮູບທີ່ຖືວ່າງາມ ແລະ ປານີກນັ້ນ ແມ່ນພຣະພຸດທະຮູບທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນສະ ຕະວັດທີ 10 ແລະ ຕົ້ນສະຕະວັດທີ 19. ນອກນີ້, ຍັງພົບຮ່ອງຮອຍພຣະພຸດທະຮູບທີ່ເຮັດດ້ວຍເງິນ ແລະ ຄຳ ແຕ່ວ່າໜ້າເສຍດາຍຄົນບໍ່ດີໄດ້ຫຼັກເອົາກາບເງິນ, ກາບຄຳໄປໝົດແລ້ວຖິ້ມປະໄວ້, ແຕ່ດິນເຜົາທີ່ເປັນແກນໃຈກາງຂອງພຣະພຸດທະຮູບເງິນ ແລະ ຄຳດັ່ງ ກ່າວ.

ຖ້ຳຕິ່ງປະກອບມີ 2 ຖ້ຳເກີດຢູ່ພູໜ່ວຍດຽວກັນປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນເອີ້ນວ່າ: ຖ້ຳຕິ່ງເທິງ ແລະ ຖ້ຳຕິ່ງລຸ່ມ, ຕາມຄວາມເຊື່ອຖືຂອງປະຊາຊົນແລ້ວ ຖ້ຳຕິ່ງເທິງແມ່ນຖ້ຳຕິ່ງກົກເຄົ້າເມື່ອມີພິທີສັກ ກາຣະບູຊາ ຫຼື ພິທີທາງສາສະ ໜານັ້ນ ເມ່ນເພິ່ນເຮັດທີ່ຖ້ຳຕິ່ງເທິງເສຍກ່ອນຈຶ່ງລົງມາທຳພິທີທີ່ຖ້ຳຕິ່ງລຸ່ມ. ຖ້ຳຕິ່ງມີລະດັບຄວາມສູງກວ່ານ້ຳຂອງໃນລະ ດັບປົກກະຕິປະມານ 50 ແມັດ ແລະ ຖ້ຳຕິ່ງລຸ່ມສູງກວ່າແມ່ນ້ຳຂອງໃນຍາມລະດູຝົນປະ ມານ 1 ແມັດ, ແຕ່ບາງປີນ້ຳໄດ້ຂຶ້ນເຖິງຮອດປາກຖ້ຳ. ຈຸດທີ່ໜ້າ ສົນໃຈສຳລັບຄົນມາທ່ຽວຖ້ຳຄືແທ່ນທີ່ຢູ່ໃກ້ທາງເຂົ້າ ເຊິ່ງເປັນບ່ອນສັກກາຣະບູຊາດອກໄມ້ ແລະ ທູບທຽນ. ມີຮູບສິງປ້ອງກັນທາງເຂົ້າ ແລະ ຍັງມີປະຕິກອນຮູບຄວັດ “ພຣລືສີ” ທີ່ມາຈາກເລື່ອງພຣະລັກພຣະລາມ ແລະ ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງກັບສະໝຸນໄພ ນັ່ງຢູ່ເທິງທາງເຂົ້າ. ມີໂຄງພຣະທາດໃຫຍ່ຕັ້ງຢູ່ເທິງສູງສຸດຍັງມີເຈດີຂະໜາດນ້ອຍກວ່າຕັ້ງຢູ່ໜ້າຜາທາງໃຕ້ ເຊິ່ງມີກະດູກຂອງຊາວບ້ານທີ່ເສຍຊີວິດໃນໄລຍະເວລາມໍ່ໆນີ້ເກັບໄວ້. ມີນ້ຳອອກ ບໍ່ນ້ອຍໆຢູ່ໃນຖ້ຳ ເຊິ່ງໃຊ້ເປັນນ້ຳ ມົນໃນການປະກອບພິທີຂອງບຸນປີໃໝ່ໃນແຕ່ລະປີ. ທ່ານສາມາດໄປທ່ຽວຊົມສະຖານທີ່ດັ່ງກ່າວໂດຍທາງເຮືອ ແລະ ທາງລົດກໍ່ໄດ້ ຫຼື ສອບຖາມບໍລິສັດທ່ອງທ່ຽວຢູ່ເມືອງຫຼວງພະບາງທ່ານ.